Cofeb Owain Lawgoch Cymru

Roedd Owain Lawgoch yn arwr Cymreig go iawn: tywysog o ddŷ brenhinol Gwynedd a milwr di-ofn a ymladdodd ledled Ewrop, gan arwain ymgyrch i adennill gorsedd Cymru yn y 14eg ganrif. Yn adnabyddus yn Ffrainc fel Yvain de Galles, daeth yn gomander ym myddin Ffrainc yn ystod Rhyfel y Can Mlynedd ac mae'n parhau i gael ei ddathlu dramor am ei ddewrder a'i arweinyddiaeth. Yn anffodus, cafodd ei lofruddio ym 1378 ar gyfarwyddyd brenin Lloegr ar y pryd, Rhisiart II.

Heddiw, mae cerflun o Owain Lawgoch yn sefyll yn falch ym Mortagne-sur-Gironde, Ffrainc - tystiolaeth i'w waddol. Roedd y gofeb a godwyd yn Ffrainc yn 2003 yn ymdrech ar y cyd gyda chyllid yn bennaf o Gymru ac mae'n cynnwys llechi Cymreig a chalchfaen lleol. Gwnaeth cerflunydd Cymreig y cerflun ar ôl tua 10 mlynedd o ymchwil ac ymdrechion gan ychydig o haneswyr Cymreig gwybodus iawn. Ac eto, yn ei famwlad, Cymru, nid oes cofeb i anrhydeddu ei gof na'r achos y bu farw drosto: annibyniaeth a hunaniaeth Cymru.

Credwn ei bod hi'n bryd newid hynny a chodi cerflun yng Nghymru i anrhydeddu ei stori a'i arwriaeth.

Ymunwch â ni yn ein cenhadaeth i godi ymwybyddiaeth o Owain Lawgoch a'i stori yn ogystal ag ariannu a chodi cerflun o Owain Lawgoch yma yng Nghymru – lle mae ei wreiddiau, ei bobl, a'i freuddwyd yn perthyn. Gyda'n gilydd, gadewch i ni sicrhau bod cenedlaethau'r dyfodol yn cofio ac yn cael eu hysbrydoli gan un o ffigurau cenedlaethol mwyaf Cymru, ond sy'n aml yn cael ei anwybyddu.

Beth Ydym Ni'n Ei Wneud i Helpu?

Ym mis Gorffennaf 2025, bydd Kevin Bowen yn cychwyn ar daith ddychwelyd galonog o Cross Hands, Cymru, i Mortagne-sur-Gironde, Ffrainc – gan ail-ddilyn y llwybr pwerus a feiclodd gyntaf i godi ymwybyddiaeth am Owain Lawgoch, y tywysog anghofiedig o Gymru.

Y tro hwn, mae cenhadaeth Kevin yn mynd ymhellach fyth: uno cymunedau yn y ddwy wlad i gefnogi hanes a rennir a dyfodol beiddgar. Ei nod yw ysbrydoli digwyddiad trawsddiwylliannol blynyddol a fydd yn newid rhwng Cymru a Ffrainc, a gynhelir bob blwyddyn o amgylch pen-blwydd llofruddiaeth Owain Lawgoch ar yr 22ain o Orffennaf.

Bydd y digwyddiadau hyn yn dathlu treftadaeth Cymru, yn meithrin undod rhyngwladol, ac yn codi arian ar gyfer cofeb hir-ddisgwyliedig i Owain yng Nghymru. Mae Kevin yn bwriadu gadael Cymru ar yr 17eg o Orffennaf 2025, gan gyrraedd Mortagne-sur-Gironde ar gyfer gweithgareddau coffa tua'r 22ain. Yng Nghymru, mae Canolfan Dreftadaeth Gŵyr wedi cael ei chynnig (ond heb ei chadarnhau eto) fel cartref y dyfodol i'r dathliadau cymunedol hyn, gyda gweledigaeth o gynulliadau cynhwysol, sy'n addas i deuluoedd lle mae hanes, hunaniaeth a balchder lleol yn dod at ei gilydd.

Rhoddion Tuag at Gofeb Gymreig i Owain Lawgoch

Rydym yn codi arian i greu a gosod cerflun o Owain Lawgoch yng Nghymru: teyrnged barhaol i arwr cenedlaethol anghofiedig, a symbol pwerus o falchder, hanes a gwydnwch Cymru. Er bod Ffrainc yn ei anrhydeddu gyda cherflun, nid yw Cymru wedi gwneud hynny eto. Gyda'ch cefnogaeth chi, bydd hynny'n newid.

Mae eich rhodd, ni waeth beth fo'i maint, yn ein dwyn yn agosach at:

• Gomisiynu cofeb a grefftwyd yn lleol i gynrychioli ymdrechion ac aberthau Owain Lawgoch
• Sicrhau lleoliad ystyrlon a hygyrch ar gyfer y gofeb
• Addysgu'r cyhoedd am fywyd a gwaddol Owain Lawgoch
• Dathlu hanes Cymru trwy gelf gyhoeddus

Darllenwch Am Ymweliad Diwethaf Kevin â Mortagne-sur-Gironde, Ffrainc Isod